Jak prawidłowo montować śruby HV?
Informator techniczny
Sposoby montażu śrub HV
Konstrukcje stalowe cieszą się w ostatnich latach coraz większą popularnością, ponieważ elementy używane do ich tworzenia są już gotowe i po dostarczeniu na budowę mogą być scalane i montowane. Jednak w celu bezpiecznego łączenia elementów trzeba zastosować odpowiednie śruby.
Do czego stosuje się zestawy HV?
Zestawy śrubowe HV są używane do łączenia węzłów i styków konstrukcyjnych w ramach, na podporach belek ciągłych, w połączeniach rygli i belek. Te komplety śrubowe znajdują zastosowanie w konstrukcjach, które są narażone na obciążenia dynamiczne lub oddziaływania sejsmiczne. Są również polecane do zastosowania w połączeniach, gdzie istnieje potrzeba zwiększenia jakości i trwałości łączeń montażowych. Zestawy śrubowe HV do połączeń sprężanych powinny być projektowane zgodnie z Eurokodem EN-1993-1-8:2005+AC2005. Składają się one ze śruby HV, nakrętki oraz z dwóch podkładek.
W jaki sposób montuje się śruby HV?
Istnieją dwie metody sprężania zestawów śrubowych HV: metoda kontrolowanych momentów oraz metoda kombinowana. W obu przypadkach konieczne jest określenie odpowiednich momentów dokręcania dla obu etapów sprężania.
Metoda kombinowana
Dokręcanie metodą kombinowaną obejmuje dwa etapy:
- etap pierwszy: dokręcanie kluczem dynamometrycznym o odpowiednim zakresie operacyjnym, ustawionym na moment o wartości około 0,75 Mr,i, gdzie Mr,i = Mr,2 lub Mr,1 albo Mr,test.
Po dokręceniu wszystkich śrub w danym połączeniu można przystąpić do drugiego etapu dokręcania. Jeśli stosuje się. Mr,1, to dla uproszczenia można przyjąć, że 0,75 Mr,1 = 0,094 d Fp,C, i korzystać z Tablicy 1, chyba że w specyfikacji ustalono inaczej.
- etap drugi: dokręcanie polegające na wykonaniu określonego częściowego obrotu obracanej części zestawu. Położenie nakrętki w stosunku do gwintu trzpienia śruby należy oznaczyć po pierwszym etapie – kredką lub farbą znakującą – tak, aby obrót nakrętki w drugim etapie można było łatwo wyznaczyć. Drugi etap realizuje się zgodnie z Tablicą 2, chyba że w specyfikacji ustalono inaczej.
Metoda kontrolowanego momentu dokręcenia według
PN-EN 1090-2:2018
Sprężanie metodą kontrolowanego momentu dokręcania odbywa się w dwóch etapach:
➢ etap I dokręcenie śrub momentem 0,75 Mr,i .
➢ etap II dokręcenie śrub momentem 1,10 Mr,i .
gdzie,
Mr,i = Mr,2 – moment dokręcania
Mr,2[Nm]=km d Fp,C
1,10 Mr,2[Nm] = 1/(1-1,65Vk) Mr,2
(gdzie d- średnica nominalna śruby)
Kontroli połączeń sprężanych dokonuje się zgodnie z wytycznymi zawartymi w normie PN-EN 1090-2 punkt 12.5.2 w zależności od zastosowanej metody dokręcania zestawu.
Jak uniknąć błędów podczas montażu śrub HV?
Przede wszystkim, niezależnie od sposobów montażu śrub HV, powinno się stosować aktualne zalecenia i normy. Jeśli wykonawcy bazują jedynie na dokumentacji projektowej, a nie zważają na wytyczne producenta, jest to błąd. Należy opierać się na wzorach i liczbach właściwych dla danych śrub HV. Jeżeli stosuje się inne, może to prowadzić nawet do uszkodzenia całych zestawów śrubowych. Zestaw, w którym doszło np. do zerwania gwintów śrub, nie nadaje się już do ponownego użytku i trzeba go zutylizować. Aby nie doprowadzać do takiej sytuacji, najlepiej jest działać zgodnie z wytycznymi i instrukcjami podanymi przez producenta. W ten sposób będzie można mieć pewność, że długości zaciskowe są odpowiednie.