Rodzaje nitów

Nitowanie jest jednym z najskuteczniejszych sposób połączenia ze sobą poszczególnych części określonych konstrukcji. W tym celu stosuje się nity, które stanowią szeroką grupę produktową. Ważnym elementem jest dobór odpowiedniego rodzaju nitów do wykonywanego zadania. Tylko w taki sposób uzyskamy pewność, że nasze połączenie jest stabilne i trwałe. Warto dodać, że nitowanie jest czynnością znaną już od dawna. Co więcej, nie traci na swojej popularności z kilku względów. Przede wszystkim jest to czynność stosunkowo prosta i poradzi sobie z nią praktycznie każdy. Oprócz tego jest dużo tańsza niż np. spawanie, dlatego też wykorzystuje się ją praktycznie wszędzie tam, gdzie tylko się da. Sprawdźmy zatem, jakie są rodzaje nitów i jak wybrać odpowiedni nit do swoich potrzeb.

Co to jest nit?

Zanim przejdziemy do omówienia rodzajów nitów, warto byłoby odpowiedzieć na pytanie, czym tak naprawdę jest nit. Pozwoli to zrozumieć, czym jest nitowanie, szczególnie osobom, które nie mają na co dzień styczności z majsterkowaniem i różnego rodzaju pracami z wykorzystaniem elementów złącznych. Nit należy do grupy tzw. elementów złącznych, dzięki którym można połączyć ze sobą dwa płaskie elementy. Typowy nit, zanim zostanie zanitowany, wygląda jak krótki pręcik, który z jednej strony ma zakończenie w kształcie łba, a po przeciwnej stronie znajduje się zakuwka. Po zanitowaniu zostaje tylko zakuwka i łeb. W tym miejscu warto dodać, że obecnie najczęściej do łączenia różnego typu powierzchni używa się nitów zrywalnych, a więc takich, które wyglądają jak cienka rureczka i posiadają łeb w kształcie grzybka, przez który puszczony jest przewężony pręcik o zakończeniu z widocznym zgrubieniem. Jego średnica musi być większa aniżeli wewnętrzna średnica rurki nitu.

Jakie są rodzaje nitów?

Obecnie na rynku występuje wiele rodzajów nitów. To, na który z nich wybierzemy, zależy od wielu czynników, a szczególnie od rodzaju materiału, który ma zostać poddany obróbce. Jednym z podstawowych rodzajów nitów są nity otwarte. Sprawdzą się one w wielu typach prac, nie mniej jednak są dedykowane do wykorzystania przy konstrukcjach o niskim poziomie obciążenia. Kolejnym rodzajem nitów są nity zamknięte. To, co warto zauważyć w ich przypadku, to fakt, że są wodoodporne i dają możliwość pozostawienia trzpienia nitu. Wodoodporność jest podpowiedzią, że mogą być wykorzystywane w różnych środowiskach. Rynek oferuje też nity standardowe. Jak sama nazwa wskazuje, mogą być wykorzystywane praktycznie wszędzie i są traktowane jako najbardziej uniwersalne. Kolejną propozycją tych elementów złącznych są tzw. nity rowkowane. Ze względu na swoją specyfikę są stosowane w otworach nieprzelotowych. Następnym typem nitów, powszechnie wykorzystywanych wszędzie tam, gdzie liczy się stabilność połączenia łączonych powierzchni, są nity rozprężne. To, co je wyróżnia, to szczególnie duża siła zacisku, a poprzez pęcznienie trzpienia nie ulegają rozciągnięciu. Ponownie warto wspomnieć o nitach zrywalnych, które są dedykowane do tworzenia szybkich, wytrzymałych i trwałych połączeń. Wchodzą nieco bardziej w szczegóły, warto zauważyć obecność na rynku nitów wpuszczanych. Co do zasady są one odmianą nitów otwartych. Wpuszcza się je obustronnie w dany otwór w trakcie dokonywania prac montażowych. Jeszcze jedną ciekawą grupę nitów stanowią nity rozwidlone. Są one dedykowane do prac w dość miękkich materiałach, szczególnie przy łączeniu powierzchni niemetalowych.

Podział nitów – które wybrać?

Oprócz wspomnianych wyżej rodzajów nitów warto zauważyć, że istnieją jeszcze dwa kryteria ich podziału. Pierwszym z nich jest podział ze względu na kształt łba. Wyróżniamy wówczas nity z łbem kulistym, z łbem kulistym i nity z tzw. dużym kołnierzem. Nity z łbem kulistym są rodzajem nitów, które można zastosować w większości typów prac, łącząc praktycznie każdy typ powierzchni. To, co je wyróżnia to niski profil. Nity z łbem stożkowym powinniśmy zastosować w sytuacji, kiedy zależy nam na uzyskaniu całkowicie idealnej, gładkiej powierzchni. Nity z dużym kołnierzem są dedykowane do prac łączeniowych szczególnie cienkich powierzchni do podłoża o wysokim stopniu twardości. Jeszcze jednym atutem tych nitów jest możliwość pełnego zamaskowania otworu, a to dodatkowo zapewnia naszej konstrukcji jeszcze większą szczelność. Klasyfikując nity pod względem kształtu łba, warto dodać, że istnieją jeszcze inne typu takie jak np. nity z łbem półokrągłym, łbem soczewkowym. Łbem walcowatym czy łbem grzybkowym.

Drugim kryterium podziału nitów, jest materiał, jaki został wykorzystany do ich produkcji. Pod tym względem rynek elementów złącznych oferuje nam m.in. nity stalowe, które można uznać za najbardziej uniwersalne i nadające się do praktycznie większości typów prac. Kolejnym typem nitów są nity miedziane. To, co je wyróżnia spośród innych, to znakomite przewodzenie prądu i ciepła. Są jeszcze nity wykonane z aluminium i od razu warto zaznaczyć, że stanowią one dość zróżnicowaną grupę produktów. To jakie będą właściwości poszczególnych nitów aluminiowych, zależy w głównej mierze od tego, jaka była zawartość magnezu w stopie aluminium. Jeśli stężenie magnezu było stosunkowo niskie, wówczas nity aluminiowe będę dość miękkie, a więc nadadzą się jedynie do prac z delikatnymi powierzchniami, które bardzo łatwo uszkodzić. Jeśli stężenie magnezu było średnie, wówczas mówimy o nitach aluminiowych uniwersalnych. Wysokie stężenie magnezu pozwala na wyprodukowanie nitów aluminiowych twardych, które dobrze sprawdzą się przy wymagających powierzchniach i miejscach, gdzie istnieje ryzyko rozciągnięcia się. Na rynku dostępne są jeszcze nity miedziano-niklowe. Dedykowane są do prac z powierzchniami, które są narażone nie tylko na działanie dość wysokich temperatur, ale też korozji. Doskonale poradzą sobie w różnego rodzaju środowiskach. Warto wspomnieć też o nitach wykonanych ze stali nierdzewnej. Są często uważane za nity do zadań specjalnych i stosuje się np. wszędzie tam, gdzie kluczowe jest zachowanie sterylności, a więc np. w branży spożywczej czy w szpitalach. Warto dodać, że są odporne na korozję, a więc sprawdzą się w różnego rodzaju środowiskach.

Nit a łączona powierzchnia

Co do zasady nity dobiera się z takiego samego materiału co łączona powierzchnia. Jeśli więc zależy nam na połączeniu np. dwóch blach stalowych, powinniśmy sięgnąć po nity stalowe. Co w przypadku, kiedy chcemy połączyć powierzchnie wykonane z różnych materiałów? Wówczas wybieramy nit wykonany z materiału o większej tendencji do odkształcania się. Nit musi być dość plastyczny, tak aby mogła tworzyć się zakuwka. Dzięki takiemu wyborowi ryzyko pęknięcia podczas uderzenia zostanie zniwelowane do minimum. Warto wspomnieć też, że są różne rodzaje połączeń nitowych. Połączenie mocno-szczelne można spotkać w solidnych i dużych konstrukcjach takich jak np. konstrukcje budowlane czy mosty. Są też połączenia szczelne stosowane np. w pojemnikach na ciecze i połączenia specjalne do specyficznych typów powierzchni.